فهرست عناوین :
MPC چیست؟
milk protein concentare یا پروتئین شیر تغلیظ شده (به اختصار MPC) ماده ای است که حاوی مقادیر زیادی پروتئین شیر (نسبت 1 به 4 وی و کازئین) میباشد.
MPC طی چند مرحله از شیر گاو جدا سازی می شود؛ از نکات مثبت MPC عدم وجود مواد شیمیایی در فرآیند تولید است!
مواد تشکیل دهنده ی شیر گاو :
شیر گاو تنها ماده طبیعی موجود در جهان است ، که به تنهایی تمام نیاز های بدن انسان از جمله کربوهیدرات ، پروتئین و چربی را تامین میکند!
88% آب ، 3.2% پروتئین ، 3.9% چربی ، 4.8% کربوهیدرات از نوع لاکتوز (قند شیر)
پروتئین موجود در شیر گاو ، ترکیبی از 80% کازئین و 20% پروتئین وی است؛ که هر دو پروتئین تمامی آمینو اسید های ضروری بدن را در ترکیبات خود دارند.
مراحل تولید پودر پروتئین شیر :
1. پاستوریزاسیون :
در این مرحله دمای شیر خام را به بیش از 70 درجه سانتی گراد میرسانند ، تا باعث نابودی میکروارگانیسم های خطرناک شوند.
همزمان با عمل پاستوریزه ، آزمایشات بار میکروبی بر روی شیر خام صورت میگیرد تا سلامت شیر تضمین گردد.
۲. جداسازی چربی شیر :
پس از فرایند پاستوریزاسیون ، شیر وارد دستگاه سپراتور (separator) یا به اصطلاح خامه گیر میشود.
تقریبا تمامی چربی موجود در شیر با استفاده از نیروی گریز از مرکز (سانترفیوژ) جدا شده و به صورت جداگانه به فروش میرسد.
در این مرحله شیر اسکیم (بدون چربی) حاصل میگردد که دارای درصد بالاتری از لاکتوز و پروتئین است.
3. کاهش لاکتوز :
این مرحله اصلی ترین قسمت تولید پروتئین شیر است .
ذرات لاکتوز نسبت به پروتئین های موجود در شیر (وی و کازئین) اندازه کوچکتری دارند.
شیر اسکیم (بدون چربی) که ترکیبی از لاکتوز ، پروتئین ، املاح و آب است ، وارد دستگاه اولترافیلتراسیون (ultrafiltration) میگردد؛
این دستگاه که به اختصار uf نام دارد ؛ با ایجاد فشار و عبور شیر از داخل فیلتر های سرامیکی با دقت بالا (ممبران یا غشای انتخابی) باعث جداسازی لاکتوز از شیر اسکیم میشود.
پس از انجام این فرایند ، پروتئین شیر به دست می آید که مخلوط در آب است.
میزان خلوص پروتئین به دست آمده در این مرحله به دقت جداسازی فیلتر های سرامیکی بستگی دارد.
۴. کاهش رطوبت :
رطوبت و آب باقی مانده توسط دستگاه خشک کن افشان (spray dryer) ، که به روش پاششی رطوبت موجود در پروتئین شیر را کاهش داده و آن را تبدیل به پودر میکند.
روش کار این دستگاه به این صورت است که داخل یک محفظه با حرارت بالا ، مواد پاشیده میشود ، رطوبت آن تبخیر شده و محصول به صورت خشک شده با حداقل رطوبت به دست میآید.
مزایای این دستگاه سرعت بالا و خشک کردن بدون تغییر ماهیت ماده میباشد.
همچنین خشک کننده های غلطکی و دوار (Rotary dryer) نوعی دیگر از خشک کننده های این محصول است ، که پودر های فوری شده (Instant) تولید میکند.
در مراحل تولید پودر پروتئین شیر ، این آخرین مرحله از تولید پودر MPC میباشد؛
در صورتی که پروتئین به دست آمده بین 60 تا 80 درصد باشد ، به آن پروتئین شیر تغلیظ شده (MPC) و در صورتی که بالای 80 درصد پروتئین داشته باشد به آن پروتئین شیر ایزوله (MPI) میگویند.
ویژگی های MPC :
- وزن کمتری نسبت به آب دارد و روی آب شناور میماند.
- به دلیل نداشتن قند و چربی ، بدون طعم میباشد.
- در تولید آن از هیچ گونه مواد شیمیایی استفاده نمیشود.
- عدم وجود رطوبت باعث میشود ماندگاری این محصول بدون مواد نگهدارنده طولانی مدت باشد.
- اکثرا از کازئین تشکیل شده به همین دلیل سرعت جذب آن در حدود 8 ساعت است.
جمع بندی :
با توجه به کیفیت و میزان پروتئین موجود در MPC ، این محصول کاربر های زیادی به خصوص در بدنسازی دارد.
پروتئین شیر به دلیل فراوانی و تولید آسان از قیمت مناسبی برخوردار است.
همچنین طبیعی بودن محصول باعث میشود که نگرانی بابت سلامت محصول وجود نداشته باشد.
با توجه به ساختار MPC که ترکیبی از وی پروتئین و کازئین است ، کامل ترین پروتئین از لحاظ آمینو اسید های ضروری به حساب میآید؛ رتبه بعدی نیز متعلق به سفیده تخم مرغ است.
به دلیل وجود کازئین ، بهترین زمان مصرف این محصول قبل از خواب است.